Zorze polarne

Jest to świecenie górnych warstw atmosfery ziemskiej. 
Zorze polarne powstają w wyniku oddziaływania z atmosferą ziemską schwytanych przez ziemskie pole magnetyczne elektronów i protonów wiatru słonecznego, przyœpieszonych we wnętrzu magnetosfery. Procesy przyœpieszania to rekoneksja magnetyczna w ogonie magnetosfery, efekt betatronowy przy dryfie cząstek w obszar zwiększonego pola magnetycznego, efekt Fermiego przy oscylacji cząstek pomiędzy punktami odbicia na półkuli południowej i północnej, w sytuacji, kiedy droga pomiędzy tymi punktami ulega systematycznemu skracaniu, czy też przejœcie przez obszar naturalnego "akceleratora" (spadek potencjału elektrostatycznego) wzdłuż pola magnetycznego na wysokoœci 1000-6000 km nad owalem zorzowym. Atomy i cząsteczki w górnych warstwach atmosfery emitują promieniowanie o charakterystycznym dla nich widmie, wskutek bombardowania ich i wzbudzania przez szybkie cząstki.
Występuje na obszarach arktycznych i antarktycznych. Owal zorzowy najczęściej układa się w odległości 20–25° od bieguna geomagnetycznego Ziemi, bliżej bieguna po stronie dziennej niż w sektorze nocnym (stąd "owal" a nie "okrąg" polarny).
Zorze polarne mają bardzo różnorodne formy. Najczęściej są to świecące barwne łuki, smugi albo pasma (wstęgi), jednorodne lub o strukturze promienistej, o wyglądzie draperii, zasłon, koron itp.
Położenie zorzy polarnej na niebie, jej zabarwienie oraz natężenie świecenia ulegają ciągłym, często bardzo szybkim zmianom. 
Zorze polarne pojawiają się na wys. 65–140 km, ich dolna granica zwykle jednak leży na wysokości około 100 km. Pionowa rozciągłość zorzy wynosi 100–200 km (niekiedy dochodzi do 1000 km).  Istnieje związek między występowaniem zórz polarnych a aktywnością Słońca i aktywnością geomagnetyczną. Zorzom polarnym towarzyszą również zaburzenia jonosferyczne; zwiększona jonizacja towarzysząca zorzy polarnej powoduje zaburzenia w rozchodzeniu się fal radiowych.


Poniższe dane w większoœci nie pochodzą z sieci obserwatoriów zorzowych. Na mapach oznaczone są miejsca zdjęć wykonanych przez amatorów astronomów, którzy udostępnili je poprzez internet lub lokalną prasę. Z braku dostępu do internetu (lub/i zachmurzonego nieba) bierze się brak doniesień, np. z Syberii.

Obszary, gdzie widziano zorze w X i XI 2003

Galeria zórz polarnych (X i XI 2003)

     

                Więcej o zorzach polarnych
http://www.geo.mtu.edu/weather/aurora/
http://www.spacew.com/www/auroras.htm